سرمه کشیدن با اثمد هنگام خواب

و از آنچه سزاوار است بعمل آوردن آن در وقت خواب کردن سرمه در چشم کشیدن است، به تحقیق که روایت شده است که حضرت رسالت (صلی الله علیه و آله) هر گاه که اراده در آمدن به جامه خواب می نموده اند سرمه در چشم مبارک می کشیده اند.

و روایت شده است از امام بحق ناطق امام جعفر صادق (علیه السلام) که آن‌حضرت فرموده اند: من اصابه ضعف فی بصره فلیکتحل سبع مراود عند منامه من الاثمد اربعة فی الیمنی و ثلاثة فی الیسری.

خلاصه کلام بلاغت انتظام امام (علیه السلام) آنکه: هر کس را ضعفی در چشم بهم رسد باید که در وقت خواب کردن هفت میل سرمه به چشم خود کشد، چهار در چشم راست و سه در چشم چپ.

و هم از آنحضرت روایت شده است که فرموده اند: الکحل عند النوم امان من الماء الذی ینزل فی العین؛ یعنی: سرمه در چشم کشیدن در وقت خواب کردن سبب امان است از آبی که در چشم نازل می شود.

و روایت شده است که در وقت سرمه کشیدن این دعا باید خواند:

اللهم انی اسألک بحق محمد و آل محمد، ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تجعل النور فی بصری و البصیرة فی دینی و الیقین فی قلبی و الاخلاص فی عملی و السلامة فی نفسی و السعة فی رزقی و الشکر لک ابدا ما ابقیتنی.

منبع:

مفتاح الفلاح

شیخ بهائی‏

فواید انجیر

در قرآن کریم از انجیر تعریف شده حتی به آن قسم خورده شده است این کلام آسمانی ارزش انجیر را نشان می‌دهد، بسیاری از مادران صبح‌ها به فرزندانشان انجیر می‌دهند تا باهوش شوند چه بسیار کسانی هستند که در زمستان انجیر را خیسانیده و برای اشتها به کودکان می‌خورانند.

دانش پزشکی به همه این مطالب صحه می‌گذارد و این واقعیت را از نظر علمی تایید می‌کند که انجیر میوه باارزش و از لحاظ تأمین سلامتی برای همه ضروری است.

وجود مقداری زیادی فسفر این حقیقت را نشان می‌دهد که انجیر در پرورش هوش و حافظه بسیار مؤثر است.

سرشار بودن انجیر از پتاسیم تأمین‌کننده سلامتی کودکان ضعیف و کم خون و بی‌اشتها می‌باشد.

داشتن مقدار معتنابهی آهن و کلسیم نشان می دهد این میوه بهشتی چقدر غنی و چقدر می تواند در وجود آدمی ثمربخش باشد. وقتی بدانیم که گذشته از مواد زندگی و حیاتی انجیر به مقدار کافی دارای ویتامین آ - ب - پ پ - ب 6 و ویتامین ث می باشد آن وقت توجه پیدا خواهیم کرد که چرا در کتاب آسمانی ما این میوه این قدر مورد تجلیل قرار گرفته است.

خوشبختانه همه کس می تواند از این میوه بهشتی استفاده نماید حتی بیماران مبتلا به دیابت و مرض قند.

حال که به مقداری از خواص این میوه ثمربخش از نظر طبی پی بردیم به خواص آن از نظر روایات نظر خوانندگان را جلب می نماییم: 

عن ابی الحسن الرضا علیه السلام قال: التین یذهب بالبخر و یشد العظم و ینبت الشعر و یذهب بالداء و لا یحتاج معه الی دواء: و قال التین اشبه شی ء بنبات الجنة.

امام رضا علیه السلام فرمود: 

انجیر رطوبت بدن را از بین می برد و استخوان را محکم نموده و مو بر بدن می رویاند و درد رابرد و با وجود انجیر نیازی به دارو نیست.

و امام رضا علیه السلام فرمود: 

درخت انجیر شبیه ترین گیاهان به گیاهان بهشتی است.

عن محمد بن عرفة قال کنت بخراسان ایام الرضا علیه السلام و المامون فقلت للرضا علیه السلام یا ابن رسول الله ما تقول فی أکل التین فقال هو جید للقولنج فکلوه.

عرف گفت: در دوره امام رضا علیه السلام و مامون در خراسان بودم پس به امام رضا علیه السلام عرض کردم: ای فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم درباره خوردن انجیر چه می فرمایید؟ 

پس آن حضرت فرمود: 

برای قولنج، خوب است پس بخورید.

قال امیرالمومنین علیه السلام: علیکم باکل التین فانه نافع للقولنج و اقلوا من اکل السمک فان اکله یذبل البدن و یکثر البلغم و یغلظ النفس.

امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود:

خوردن انجیر بر شما لازم است چونکه برای درد قولنج سودمند است و ماهی کمتر مصرف کنید چونکه مصرف زیاد ماهی بدن را خشک و لاغر می کند و بلغم را زیاد و خون را غلیظ می کند.

عن ابی ذر قال: أُهدی الی النبی صلی الله علیه و آله و سلم طبق علیه تین فقال لاصحابه: کلوا فلو قلت فاکهة نزلت من الجنة؟ فقلت: هذه لانه فاکهة بلا عجم فانه تقطع البواسیر و تنفع من النقرس.

أبوذر - که خدا او را رحمت کند - گفت: طبق انجیری برای پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم هدیه آورده شد، آن حضرت به اصحابش فرمود: 

بخورید. پس اگر سوال شود چه میوه ای است که از بهشت نازل شده؟ جوب می دهم: این انجیر است چونکه میوه ای است بدون هسته. انجیر بواسیر را قطع و برای نقرس مفید و سودمند است.

قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: کلوا التین الرطب و الیابس، فانه یزید فی الجماع و یقطع البواسیر و ینفع من النقرس و الابردة.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: 

انجیر تازه و خشک را بخورید چونکه قوه جماع کردن را زیاد و بواسیر را قطع و برای نقرس و ابرده مفید است.

منبع : 

نسخه های شفابخش از دیدگاه معصومین علیهم السلام

علی محمد حیدری نراقی‏ 

تأثیر مزاج در اخلاق

سرشت و مزاج انسانی را دخالت و تأثیری تمام در صفات و ملکات اخلاقی است.  برخی از مزاجها در اصل آفرینش مستعد بعضی خلق و خویهاست و برخی دیگر مناسب و مقتضی خلاف آن. ما به یقین در می یابیم که بعضی از افراد، صرف نظر از اسباب و علل خارجی، بر حسب جبلت خود چنانند که با کمترین سببی به خشم می آیند یا می ترسند یا غمگین می شوند و با کمترین چیز تعجب آوری می خندند و بعضی دیگر بر خلاف اینانند. گاهی اعتدال قوا طوری فطری است که انسان را به عقل کامل و اخلاق فاضله رهنمون می شود و قوه عاقله بر دو قوه خشم و شهوت غلبه و تسلط دارد، چنانکه در انبیاء و ائمه علیهم السلام چنین است؛ و گاهی تجاوز قوا از حد وسط چنانست که عقل آدمی را ناقص و صفات او را پست می گرداند و قوه عاقله وی تحت سلطه خشم و شهوت قرار می گیرد. چنانکه در بسیاری از مردم چنین است.
اما حق این است که صفات رذیله و خویهای زشت را می توان با معالجاتی که در علم اخلاق مقرر شده است زایل و برطرف ساخت؛ بنابراین در برطرف کردن نقائص و تحصیل فضائل باید سعی و کوشش کرد. شگفتا که مردمی در بازگرداندن بهبود جسمانی که از میان رفتنی و ناپایدار است این همه سعی و مبالغه می کنند، ولی در تحصیل صحت روحانی که باقی و پایدار است نمی کوشند، قول طبیب نامسلمان را در خوردن و آشامیدن داروهای ناگوار و نفرت آور و واکوشیدن و اشتغال به کارهای زشت را برای صحّت و بهبود زایل شدنی اطاعت می کنند، ولی دستور طبیب الهی را برای تحصیل سعادت دائم و جاوید پیروی نمی کنند.
اما آنچه موجب می شود که نفس انسان به حال نقص و نقصان باقی بماند یا به علت عدم توجه به مطلوب است به جهت گرفتاری به موانع یا اشتغال به نقیض که در دسترس اوست، یا به واسطه کثرت اشتغال به سرگرمیها و لذات حسی یا به علت ضعف قوه عاقله است. پس اگر عنایت الهی شامل حال وی نشود پیوسته نقصان افزایش می یابد و او را از کمالی که برای آن آفریده شده است دور می کند تا آنکه سرانجام هلاک ابدی و شقاوت جاودانی گریبانش را خواهد گرفت که از این حالت به خدا پناه می بریم؛ و اگر رحمت ازلی شامل حالش شود و همت و کوشش خود را صرف رفع نقائص و اکتساب فضائل کند همواره از مرتبه ای از مراتب کمال به مرتبه بالاتر می رود تا آنکه از اهل مشاهده جلال و جمال حق می گردد و به جوار قرب پروردگار متعال تشرف می یابد و به سرور و بهجت حقیقی واصل می شود که همانند آن را هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و به قلب بشری خطور نکرده است و به خوشحالی و مسرتی دست می یابد که در قول خدای سبحان به آن اشاره شده است:
«فلا تعلم نفس ما أخفی لهم من قرة أعین» (سجده 17)
«کسی نمی داند که [به پاداش آن عملها که کرده اند] چه مسرتها بر ایشان نهان کرده اند».

ترجمه کتاب جامع السعادات ملا محمد مهدی نراقی

 سید جلال الدین مجتبوی‏

رهنمودهای سلامتی در اسلام

 پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
از پرخوری بپرهیزید که بدن را تباه می کند و بیماری می آورد و مایه سستی و تنبلی در عبادت است.
  اصبغ بن نباته گفت:
شنیدم امیرالمؤمنین (علیه السلام) به فرزندش حسن (علیه السلام) می فرمود:
پسرم: چهار سخن به تو بیاموزم که با آن از طب بی نیاز شوی؟ گفت: آری ای پدر.
فرمود: بر طعام ننشین مگر این که گرسنه باشی، و از طعام برنخیز مگر این که هنوز اشتهای آن داشته باشی، و (غذا را) نیک بجو، و چون خواستی بخوابی به آبریز رو. اگر این سخنان را به کار بندی از طب بی نیاز شوی.
به او (علیه السلام) گفته شد:
گویا در قرآن جز طب هر گونه علمی هست؟
فرمود: بدانید که در قرآن آیه ای است که همه طب را در خور گرد آورده است کلُوا وَ اشرَبُوا وَ لا تُسرِفُوا  بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید.
  -زر بن حبیش، که خداوند از پدر و فرزند، هر دو خشنود باد، گفت: امیرالمومنین (علیه السلام) فرمود: چهار سخن در طب است که اگر بقراط یا جالینوس می خواستند آنها را بگویند پیش از آن صد برگ مقدمه می چیدند، آن گاه با آن سخنان زینتش می بخشیدند. آن سخنان عبارتند از:
- از آغاز سرما بپرهیزید و در پایان با آن رو به رو شوید؛
- که سرما، کاری را که با درختان می کند، با بدنها می کند؛
- اول آن می سوزاند.
- و آخر آن می رویاند.
و فرمود:
بقایی که در کار نیست. ولی هر کس بقا می خواهد، صبحانه را زود و شام را دیر بخورد، و با زنان کم همبستر شود، و جامه را سبک کند.
گفته شد: ای ولی خدا، سبک کردن جامه چیست؟
فرمود: وام. (وام دار نباشد، و اگر دارد آن را سبک کند.)
- و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
هر کس در آغاز سال بیست و یک بار در آب فرو رود، بیماریی در آن سال به او نرسد و مگر این که بیماری مرگ باشد.
و فرمود:
طعام خود را با ذکر خدا و نماز هضم کنید، و پس از آن نخوابید که دلهایتان سخت می شود.
و فرمود:
روزه بگیرید تا تندرست شوید.
  و فرمود:
به علاوه به سفر بروید تا تندرست شوید و غنیمت یابید.
  - و امام زین العابدین (علیه السلام) فرمود:
حج و عمره گزارید تا تندرست شوید و روزی هایتان فراخ گردد و ایمانتان درست شود و بار و خرجی مردم و نانخوران خود را کفایت کنید.
- و امیرالمؤمنین (علیه السلام)، فرمود:
شب خیزی یا (نماز شب) تندرستی بخش است.
  - و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
به شب خیزی (نماز شب) پایبند باشید که آن شیوه صالحان پیش از شما بوده است. و برخاستن در شب تقرب جستن به خداوند است، و گناهان را پاک می کند، و از بدیها و زشتی ها باز می دارد، و درد و رنجوری را از بدن می راند.
- و امام صادق (علیه السلام) فرمود:
نماز شب روی را زیبا و خلق را نیکو و بوی را خوش می سازد، و روزی را فراوان و ریزان می کند و دین را ادا می کند، و غم را می برد، و دیدگان را جلا می بخشد. و به نماز شب پایبند باشید که آن سنت پیامبر شماست، و دور کننده بیماری از تن های شماست.
  - روایت است که،
مرد چون برخیزد و به نماز شب ایستد، خوش نفس به صبح درآید، و اگر تا صبح بخوابد، سنگین و سست به صبح درآید.
  - امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود:
معده، خانه بیماری هاست و پرهیز کردن، اصل هر دوا (و نخستین آنهاست) و هر بدن را آن ده که بدان خو کرده است. با پرخوری سلامتی در میان نیست، و هیچ مرضی رنج آورتر از کم خردی نیست.
- روایت است که،
هر کس طعامش اندک شود، تندرست شود و قلبش صفا یابد، و هر کس طعامش بسیار شود، بدنش رنجور گردد و قلبش سخت شود.
  - و امام صادق (علیه السلام) فرمود:
خدای تعالی به موسی بن عمران (علیه السلام) وحی کرد که، می دانی برای چه تو را از میان خلقم برگزیدم و برای سخن گفتن ویژه کردم؟
گفت: نه پروردگارا.
خدای عزوجل به او وحی کرد: من زمین را نگریستم کسی را در فروتنی برتر از تو نیافتم. موسی به سجده افتاده و گونه هایش را به تذلل و خواری برای پروردگارش به خاک سایید.
خدای تعالی به او وحی کرد که، سر بردار و دستهایت را به سجده گاهت سای و روی و هر جای دیگر بدنت که می رسد مال، که من تو را از هر درد و بیماری در امان داشتم.
- و از ایشان (علیه السلام) روایت است که فرمودند:
ناخنهایت را بچین و از انگشت کوچک دست چپ شروع به انگشت کوچک دست راست ختم کن. و آبخور سبیلت را هر زمانی که خواستی بگیر و بگو: بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّه وَ عَلَی مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ که هر کس چنین کند، خداوند در ازای هر ناخن چیده و هر موی بریده ثواب آزاد کردن بنده ای را بنویسد، بیمار نشود مگر بیماریی که در آن بمیرد.
  - و امام صادق (علیه السلام) فرمود:
چیدن ناخنها روز جمعه، از جذام و برص و کوری ایمنی می بخشد، و اگر ناخنها به چیدن نرسیده اند، آنها را اندکی بسای.
- و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
هر مسلمانی که چهل سال در اسلام عمر کند، خداوند سه گونه بلا را که جذام و پیسی و جنون باشند، از او بگرداند.
  - و امام صادق (علیه السلام) فرمود:
سرمه کشیدن به هنگام خواب امان از آب چشم است.
- و فرمود:
مرد چون روزه بگیرد و چشمهایش از جا بروند و چون با شیرینی روزه گشاید و به جای خود بازگردند.
  - و فرمود:
روزه گشودن، با آب، گناهان دل را می شوید.
  - و فرمود:
روزه داری که در آغاز روزه خود را با بوی خوش، خوشبو کند، عقلش را از دست ندهد.
  - رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
اگر پنج چیز را دیدید از آنها به خدا پناه ببرید:
اگر زشتکاری، آن گونه که فاش مرتکب آن شوند، در میان مردمی آشکار گردید، و در میان آنها طاعون و دردهایی را که در گذشتگان ایشان نبود، آشکار می شود. و اگر پیمانه و ترازو را کم و سبک گیرند، به خشکسالی و تنگی معیشت و ستم سلطان گرفتار شوند.
و چون زکات ندهند، از باران آسمان محروم گردند، و اگر چهارپایان نبودند برای ایشان هرگز بارانی نمی بارید.
و اگر پیمان خدا و پیمان رسولش (صلی الله علیه و آله و سلم) را شکنند، خداوند دشمنشان را بر ایشان سلطه دهد و برخی نعمتها را که دارند از آنان گرفته شود.
و اگر به غیر آن چه خدای سبحان نازل کرده است حکم کنند، خداوند درشتی و درگیری را میان خودشان درافکند.
  - و فرمود:
وقتی چهار چیز برای طعام جمع شد و کامل می شود:
حلال باشد، دستهای زیادی در آن برود، با نام خدا شروع شود و با حمد خدا پایان یابد.
- امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود:
هیچ گاه طعام برای من سنگین و ناگوار نشد.
گفته شد: چگونه ای ولی خدا؟
فرمود: هر لقمه که به سوی دهانم بردم با آن نام خدای سبحان آوردم.
- و امام صادق (علیه السلام) فرمود:
دراز کشیدن پس از سیری، بدن را فربه و غذا را هضم می کند و بیماری را بیرون می برد.
  - و فرمود:
شستن سر با ختمی امان از سر درد و دوری از فقر است، و سر را از شوره پاک می کند.
- روایت است که، چیزی را که زیانش را می دانی مخور.
و هوی و هوست را بر راحتی بدنت رجحان مده.
پرهیز کردن، میانه روی در همه چیز است.
و اصل طب خودداری کردن است؛ و آن، نگاه داشتن لبها و مدارا کردن با دستهاست.
و درد ماندگار و بی درمان، خوردن طعام پس از طعام است.
تا تندرستی، دارو مخور، و چون جنبش بیماری را حس کردی پیش از آنکه در تو شتاب گیرد با بازدارنده ای از آن پیش گیری کن.
- و امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود:
شگفتا از کسی که از بیم بیماری، از غذا پرهیز می کند، و چگونه از بیم آتش از گناه پرهیز نمی کند.

 قطب الدین سعید بن هبه الله راوندی

طب اسلامی

ابن بابویه رحمة اللَّه علیه گوید: اعتقاد ما در باب احادیثی که در طب وارد شده اینست که آنها بر چند وجه‌است.
بعضی است که بنا بر هواء مکه و مدینه وارد شده پس جائز نیست استعمالش در غیر آن هواء. و قسمی هست که امام علیه السّلام آن را فرمود بنا بر آنچه شناخته از طبیعت شخص معین و مکان آن شخص را اعتبار نفرموده (و تجاوز از موضعهای معین آن علاج نبایست نمود) چون آن شخص را بهتر از خودش میشناخته.
و نوعی هست که مخالفان در کتابها غلط انداز کرده‌اند که صورت مذهب حق را زشت نمایند در نظرها، و بعضی سهو راوی شده و پاره آن است که راوی ناتمام بخاطرش مانده و ناقص نقل نموده:
و آنکه بخصوص عسل وارد شده که شفاء هر دردی است، صحیح است و معنیش آن است که شفا هر دردی است که از برودت باشد.

آنکه برای بواسیر استنجاء بآب سرد وارد شده در صورتیست که از حرارت باشد؛ و آنکه در باب بادنجان وارد شده که شفا است مخصوص فصل رطب است برای کسی که خرما میخورند نه سائر اوقات.
و اما آنچه صحیح میباشد از ائمه علیهم السّلام از دواهای مرضها آیات قرآنی و سوره‌های قرآنی است و دعاها بآن نوعهائی که وارد شده بسندهای قوی و طریقهای صحیح و حضرت صادق علیه السّلام فرمود که در ایام سلف طبیب را معالج می‌گفتند، موسی علیه السّلام عرض نمود:
پروردگارا درد از کیست: حقتعالی فرمود از من، عرض نمود دوا از کیست: فرمود از من: عرض نمود: پس مردم معالج را چه میکنند فرمود دلشان بآن خوش می‌شود
)یطیب بذلک انفسهم)
پس از این جهت نام طبیب طبیب شد و اصل معنی طب مداوا کردن است.
و حضرت داود چنان بود که هر روز در محرابش گیاهی می‌روئید و آن گیاه بداود میگفت مرا بگیر که برای چنان دردی خوبم تا آنکه در آخر عمرش دید که در محراب گیاهی روئید، داود علیه السّلام نام گیاه از آن پرسید، آن گیاه گفت من خرنوبه‌ام داود علیه السّلام گفت خراب شد محراب و دیگر آنجا گیاهی نروئید.
و جناب نبوی صلی اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: هر که او را حمد شفا ندهد خدا او را شفا ندهد.

الاعتقادات